Jakie jest najczęściej zadawane pytanie na wszelkich grupach biegowych ?

• Czy może ktoś polecić najlepsze buty do biegania?

Po nim następuje cała masa komentarzy polecających te lub inne modele, które to komentarze w żaden sposób nie przybliżają szukającego do odnalezienia upragnionych butów idealnych.

W tym artykule postaram się nieco podpowiedzieć jak i gdzie szukać butów dla siebie lub dla biegających najbliższych. W końcu Święta są tuż tuż, więc kiedy zrobić sobie czy bliskim prezent, który ucieszy każdego biegacza jak nie teraz :)

Po pierwsze musimy sobie uzmysłowić, że niestety nie ma butów idealnych. Każdy z nas ma inną budowę stopy, inną wagę, różną technikę biegu. Dlatego buty które dla mnie są najwygodniejszymi butami na świecie, u kogoś innego mogą sprawiać tylko otarcia.

Jest jednak parę wyznaczników, które pomogą wybrać but dopasowany do potrzeb :

• Po pierwsze rozmiar. W przypadku butów do chodzenia kupujemy zwykle buty w miarę dopasowane do rozmiaru naszej stopy. Buty biegowe, aby nie sprawiały nam problemów powinny być ciut większe. Producenci butów do biegania mają swoje własne pojmowanie rozmiarów. Niektóre marki wprowadziły połówki rozmiarów, inne mają nawet takie rozmiary jak 43 i 1/3. Niestety rozmiar marki X będzie się miał ni jak do  rozmiaru marki Y, dlatego ja zawsze polecam patrzeć na długość wkładki w bucie. Największe sklepy internetowe ze sprzętem biegowym mają na stronach informacje jaki rozmiar u danego producenta odpowiada jakiej długości wkładki. Polecam sprawdzić przed zakupem by potem nie żałować. Ale jak poznać jaką długość wkładki będzie optymalna dla w naszym wymarzonym bucie ? Oczywiście w sklepach obuwniczych są dostępne specjalne miarki umożliwiające sprawdzenie. Ja polecam stanąć gołą stopą na kartce papieru i obrysować dokładnie stopę. Następnie zmierzyć linijką odległość pomiędzy końcem pięty a najdłuższym palcem. Do wyniku dodajemy ok. 1 cm. To jednak kwestia trochę indywidualna. Ten jeden centymetr jest taką średnią. Niektórym będą pasowały buty większe o 0,5 cm niektórym (w tym mi) do komfortu biegania potrzeba butów z wkładką większą o 1,5 cm od rozmiaru stopy.

• Po drugie miejsce gdzie zamierzamy te buty wykorzystywać. Większość osób szuka butów uniwersalnych, do wszystkiego (jeśli jesteś tą osobą która ma 10 par biegowych butów na każde warunki to ten punkt możesz ominąć ;) ). Mają pasować i na bieżnię mechaniczną i na chodniki i do lasu czy lato czy zima. Producenci butów przygotowali cała gamę butów przygotowanych do różnych warunków : na skały, na tartan, na asfalt, do lasu, wodoodporne, zimowe i tak dalej. Oczywiście wiele z tych rozwiązań rzeczywiście sprawdza się lepiej w tych określonych warunkach. Jednak jeśli biegasz amatorsko nie przygotowując się do walki o każdą minutę ani nie wybierając się biegać po górach, na początek wystarczą buty przeznaczone na nawierzchnię twardą czyli asfaltówki. Ich oferta jest zawsze najbogatsza, więc każdy znajdzie coś dla siebie. W mojej opinii warto jednak poszukać takiego modelu butów asfaltowych, który nie będzie miał zupełnie płaskiego bieżnika. Dzięki temu lepiej on poradzi sobie w lesie, na korzeniach czy piasku. Oczywiście im bardziej będziesz zaawansowanym biegaczem/biegaczką i więcej będziesz podejmować wyzwań biegowych to warto będzie zainwestować w buty bardziej wyspecjalizowane.

• Po trzecie waga. Jest temat drażliwy, ale kupując buty warto jednak szczerze wejść na wagę i zobaczyć ile kilogramów będą musiały nasze buty dźwigać. Osoby lżejsze mogą sobie pozwolić na modele z mniejszą amortyzacją. Przy większej wadze warto jednak zapewnić sobie częściową ochronę wybierając modele bardziej amortyzowane. Oczywiście to również sprawa indywidualna, niektórzy lubią buty z większą lub mniejszą amortyzacją.

• Po czwarte cena. Nie ukrywajmy buty biegowe są drogie. Nowe modele mogą kosztować 500, 700 czy nawet 1000 zł. Jeśli zależy wam by kupić buty taniej niż oficjalna cena producenta istnieje kilka sposobów by kupić wybrane buty 40, 50 a nawet 70 % taniej. Dlatego najlepiej wybrać sobie model lub kilka modeli butów które mogą wchodzić w grę już wcześniej zanim poprzednie będą się już nadawały tylko na spacer z psem. Wtedy wystarczy co jakiś czas przeglądać oferty w różnych sklepach lub skorzystać z którejś ze stron oferujących porównywanie cen. Osobiście polecam aplikację ceneo gdzie można podejrzeć historię cen danego modelu (a nawet ustawić sobie alert gdy w którym ze sklepów cena osiągnie akceptowalny przez nas poziom). Innymi sposobami jest np. śledzenie ofert sieciowych sklepów obuwniczych, gdzie zdarzają się czasami promocje obejmujące całą ofertę w tym także oferowane przez nie buty biegowe. Warto również podjechać do stacjonarnych outlet-ów marek sportowych. Niejednokrotnie widziałem w nich ceny na buty biegowe niższe niż najtańsze w internecie. Są również sklepy oferujące modele butów z poprzednich lat. Producenci butów biegowych prześcigają się w wypuszczaniu co rok nowych modeli butów. Niejednokrotnie zmiany nie są jakieś znaczące i model sprzed roku czy dwóch sprawdzi się równie dobrze co najnowszy, a kosztować może nawet kilkaset złotych mniej. 

• Po piąte trwałość. Niestety nikt dokładnie nie powie na ile kilometrów wystarczy nam para butów. Jedni twierdzą, że buty po przebiegniętych tysiącu kilometrów nadają się już na śmietnik, inni biegają w jednej parze od 10 lat i nie widzą potrzeby zmiany. Na pewno jednak buty biegowe mają określoną trwałość. Systemy pianek, poduszek i materiał z czasem tracą swoje właściwości. Jeśli czujesz, że w butach nie biega się już tak miękko jak kiedyś, albo nagle zaczęły cię boleć stopy po treningach czy też duży palec zrobił w bucie dodatkową wentylację, to warto rozejrzeć się za nowymi butami. One jednak mają w głównej mierze sprawiać, że bieganie będzie komfortowe i bezpieczne. Tutaj jeszcze warto zwrócić uwagę na jedną rzecz. W sklepach często można się spotkać z rodzajem butów w zależności od przeznaczenia : treningowe, treningowo-startowe, startowe. Zasadniczo buty przeznaczone do treningu mają więcej amortyzacji, lepiej trzymają stopę. Buty startowe mają być szybkie. Często kosztem mają niższą wagę, bardziej agresywną budowę. Są one jednak najczęściej mniej trwałe, więc z założenia polecam z nich korzystać główne właśnie na startach ew. szybkich i krótkich treningach. Zupełnie dodatkową kategorią są królujące od kilku lat buty z wkładką karbonową. Są to obecnie buty w których poprawiane są rekordy świata do poziomu niewyobrażalnego. Jest już praktycznie udowodnione że wytrenowanemu zawodnikowi mogą odjąć kilka % od wyniku na dłuższym dystansie. Obecnie już praktycznie każdy większy producent ma taki model w ofercie, stąd ich ceny są coraz niższe (choć nadal to wydatek minimum 700 zł). O ile ich technologie z pewnością pomogą niejednej osobie osiągnąć życiowy wynik to ich poważną wadą jest wytrzymałość. Buty te w zależności od modelu według opinii ekspertów tracą swoje  właściwości po maksymalnie kilkuset kilometrach.

Pozostało kilka cech butów, których opisy często spotkacie na forach lub w sklepach z butami, których celowo nie wymieniłem jako kluczowe. Zaliczyłbym do nich wagę buta, wygląd oraz budowę stopy. Jeśli chodzi o wagę to króluje opinia, że warto szukać butów lekkich bo nie musimy dźwigać wielkich kloców na nogach. Moim zdaniem jeśli nie walczymy o każdą sekundę w zawodach to dla większości amatorów waga buta ma znaczenie drugorzędne. Większość modeli będzie ważyła po ok 250 – 340 gramów. Te kilkadziesiąt gramów aż tak wielkiej według mnie różnicy nie zrobi. W zakresie wyglądu to oczywiście zdaję sobie sprawę, że wiele osób patrzy czy but mu się podoba i doskonale to rozumiem. Chciałbym tylko zasugerować, by nie było to jedyne kryterium jakie oceniamy przed wyborem nowej pary :) Na koniec zostawiłem temat, który często jest poruszany w przypadku butów biegowych, ale tutaj opinie biegaczy jak i ekspertów są mocno podzielone. Na pewno spotkaliście się z określeniami przy wyborze butów biegowych o modelach dla stopy pronującej lub supinującej. Generalnie chodzi o to jaki ruch jaki stopa wykonuje przy zderzeniu z podłożem. U niektórych stopa przy uderzeniu nadmiernie obraca się do wewnątrz lub na zewnątrz. Obydwa ruchy są w pewnym sensie naturalne jednak jeśli są zbyt duże mogą doprowadzać do kontuzji lub zwyrodnień. Liczni producenci przygotowali specjalną ofertę dla osób z zaburzeniami tego ruchu. Wiele osób jest zdania, że mogą biegać tylko w butach przeciwdziałających temu ten nadmiernemu ruchowi stopy. Inni nie patrzą w ogóle na to kryterium i też nie mają żadnych problemów ze stopami. Na pewno jednak jest pewna grupa biegających osób , których dodatkowa stabilizacja w bucie pomoże uchronić przed niektórymi kontuzjami.

Jeśli nadal nie wiesz jak zabrać się za wybranie modelu dla siebie to zwłaszcza w przypadku wyboru pierwszych butów biegowych polecam udanie się do specjalistycznego sklepu z obuwiem dla biegaczy. Tam pomogą dokładnie zmierzyć stopę, podpowiedzą jakie modele można wziąć pod uwagę. Czasami na miejscu jest również możliwość analizy kroku biegowego, co także jest pomocne przy wyborze buta do biegania. To czy potem zdecydujesz się kupić dany model w tym sklepie czy poszukasz innej oferty czy innego modelu zależy od Ciebie. Na pewno warto docenić taką poradę i czasem nawet za cenę ciut większą kupić buty tam gdzie otrzymaliśmy fachową opinię na miejscu.

Autor Juliusz Rzewuski